กลิ่นตัว เป็นกลิ่นไม่พึงประสงค์ที่ใครหลายคนกังวลใจ เกิดจากเหงื่อและแบคทีเรียในร่างกาย การแก้ปัญหากลิ่นตัวทำได้หลายวิธีโดยการดูแลรักษาความสะอาด ใช้ผลิตภัณฑ์ระงับกลิ่นกายที่มีส่วนผสมจากธรรมชาติ รวมไปถึงการดูแลอาหารการกิน
กลิ่นตัว คือ กลิ่นไม่พึงประสงค์ของร่างกาย มักเกิดขึ้นในช่วงวัยหนุ่มสาว กลิ่นตัวเกิดจากการที่เหงื่อผสมกับแบคทีเรียบนผิวหนัง เกิดปฏิกิริยาเคมีที่ทำให้มีกลิ่นเปรี้ยว กลิ่นฉุน หรือกลิ่นเหม็นอับ ดังนั้นกลิ่นตัวจึงมักจะมีบริเวณที่มีต่อมเหงื่อเยอะ ไม่ว่าจะเป็นบริเวณรักแร้ ขาหนีบ ฝ่ามือ และฝ่าเท้า ซึ่งไม่จำเป็นต้องเกิดกับคนที่เหงื่อออกเยอะเสมอไป จึงเป็นสาเหตุว่าทำไมคนที่เหงื่อออกน้อยหรือแทบไม่ออกเลยก็มีกลิ่นตัวได้
คนส่วนใหญ่ มักเข้าใจผิดว่า ตัวการที่ทำให้เกิดกลิ่น คือ เหงื่อ แต่แท้จริงแล้ว ในสภาวะปกติ เหงื่อ เป็นของเหลวในร่างกายที่ไม่มีกลิ่น แต่เมื่อมาเจอกับแบคทีเรียบนผิว จึงทำให้เกิดกลิ่น นอกจากนี้ กลิ่นตัว ยังอาจเกิดจากปัจจัยอื่นๆ ได้อีกหลายประการ ดังนี้
บนผิวหนังมนุษย์ เป็นที่อยู่ของแบคทีเรีย ไวรัส และจุลินทรีย์นับล้านตัว สิ่งมีชีวิตเหล่านี้ อาศัยอยู่เป็นระบบนิเวศที่รวมเรียกว่า ไมโครไบโอม ซึ่งหากมีไมโครไบโอมที่สมดุล คือ มีจุลินทรีย์ตัวดีเยอะกว่าตัวที่ก่อให้เกิดโรค ก็จะส่งผลทำให้ผิวมีสุขภาพดี ไม่แห้ง ไม่ชื้นจนเกินไป รวมถึงมีเกราะป้องกันการเกิดโรคผิวหนังต่างๆ ที่อาจเกิดจากแบคทีเรียและไวรัสได้
การที่ผิวมีไมโครไบโอมไม่สมดุล จึงเป็นสาเหตุอันดับต้นๆ ที่ทำให้เกิดกลิ่นตัว เนื่องจากการที่ผิวมีจุลินทรีย์ดีไม่เพียงพอที่จะลดจำนวนแบคทีเรียได้ เมื่อร่างกายขับเหงื่อออกมาเจอกับแบคทีเรียจำนวนมากบนผิวหนัง จึงทำให้เกิดกลิ่นไม่พึงประสงค์ หรือที่เรียกกันว่า กลิ่นตัว นั่นเอง
ต่อมเหงื่อเป็นสาเหตุสำคัญที่จะก่อให้เกิดกลิ่นตัวได้ ในร่างกายมนุษย์จะประกอบไปด้วยต่อมผลิตเหงื่อ 2 ชนิด ได้แก่
ฮอร์โมน เป็นอีกหนึ่งสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดกลิ่นตัวแรง ไม่พึงประสงค์ได้ โดยเกิดจากการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนในช่วงวัยหมดประจำเดือนในผู้หญิง ช่วงไข่ตก และช่วงตั้งครรภ์ รวมไปถึงอาการร้อนวูบวาบในวัยทอง อาการขับเหงื่อในตอนกลางคืน ก็ส่งผลให้มีกลิ่นตัวด้วยเช่นกัน
จากการศึกษาพบว่าอาหารที่มีกำมะถัน2 ส่งผลต่อการเกิดกลิ่นตัวได้ เช่น หัวหอม กระเทียม กะหล่ำปลี กะหล่ำดอก บร็อคโคลี่ และเนื้อแดง นอกจากนี้กลิ่นตัวยังมีเกิดจากการรับประทานอาหารที่มีส่วนผสมบางชนิด เช่น ผงชูรส คาเฟอีน เครื่องเทศ อาหารรสเผ็ด และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
โดยปกติมนุษย์ทุกคนมีกลิ่นตัว แต่หากมีกลิ่นตัวที่แรงกว่าปกติ อาจจะเกิดจากสาเหตุจากความผิดปกติทางร่างกาย เช่น
ผู้ชายและผู้หญิงมีกลิ่นตัวที่แตกต่างกัน กลิ่นตัวผู้ชายเกิดจากการมีปริมาณเหงื่อมากและมีสารตั้งต้นที่ทำให้เกิดกลิ่นและแบคทีเรียมากกว่าผู้หญิง และกลิ่นตัวผู้หญิงเกิดจากต่อมเหงื่อในร่างกาย และในบางกรณีเป็นภาวะของการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนภายในร่างกายเปลี่ยนแปลง เช่น การตั้งครรภ์ ประจำเดือน การเข้าสู่วัยทอง เป็นต้น
เมื่อได้รู้กันไปแล้วว่ากลิ่นตัวคืออะไร เกิดจากอะไร และทำไมบางคนจึงมีกลิ่นตัวที่แรงกว่าปกติ วิธีบอกลากลิ่นตัว แก้กลิ่นตัวเหม็นเปรี้ยว สามารถทำได้หลายวิธี ได้แก่
รักแร้เป็นส่วนที่มีต่อมกลิ่นจำนวนมาก ทำให้สามารถเกิดอาการรักแร้เหม็นได้ง่าย วิธีแก้กลิ่นตัวจึงควรดูแลความสะอาดรักแร้เป็นประจำ เช่น การทำความสะอาดด้วยสบู่ที่มีฤทธิ์ต้านแบคทีเรีย การใช้ผลิตภัณฑ์ระงับกลิ่นกายที่อ่อนโยน ปราศจากน้ำหอม และแอลกอฮอล์ รวมไปถึงการเล็มหรือโกนขนรักแร้เพื่อลดความอับชื้น และพยายามดูแลรักแร้ให้แห้งเสมอ
การเช็ดตัวให้สะอาดและแห้งหลังอาบน้ำ จะช่วยการอับชื้นบนผิวหนัง ลดการเจริญเติบโตของแบคทีเรียอันเป็นสาเหตุของกลิ่นตัวได้
การสวมใส่เสื้อที่สะอาดเป็นอีกวิธีแก้กลิ่นตัวเหม็นเปรี้ยว โดยการเลือกเสื้อผ้าที่สะอาด แห้ง ไม่มีกลิ่นอับชื้น หลีกเลี่ยงการใส่เสื้อผ้าซ้ำโดยไม่ซัก และหมั่นเปลี่ยนเสื้อผ้าหลังจากออกกำลังกาย นอกจากนี้ ควรเลือกเนื้อผ้าประเภทเส้นใยธรรมชาติ เช่น ผ้าฝ้าย ผ้าลินิน เป็นต้น เพื่อช่วยระบายอากาศ ลดการอับชื้น อันเป็นสาเหตุของการเกิดกลิ่นตัว
การเลือกรับประทานอาหารที่ไม่มีกลิ่นแรงจะช่วยแก้กลิ่นตัวได้ โดยส่วนใหญ่จะเป็นอาหารที่ย่อยง่าย รสไม่จัด และมีคุณสมบัติในการขับของเสียออกจากร่างกาย เช่น เนื้อปลา ผลไม้ โยเกิร์ต ผักใบเขียว แตงกวา และชาเขียว
รักแร้เป็นส่วนที่ต้องดูแลเป็นพิเศษ ควรเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ระงับกลิ่นกายอย่างเช่นโรลออนและบอดี้สเปรย์ ที่มีคุณสมบัติช่วยระงับเหงื่อ ลดการสะสมของแบคทีเรียบริเวณรักแร้ อ่อนโยน ไม่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ และต้องแห้งเร็วไม่เหนียวเหนอะหนะด้วย
ในปัจจุบัน มีผลิตภัณฑ์ทางเลือกมากมาย โดยเฉพาะสำหรับผู้มีปัญหากลิ่นตัวที่ผิวระคายเคืองง่าย โดยเลือกจากส่วนผสมดังต่อไปนี้
ชาเขียว สมุนไพรที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพผิว มีพรีไบโอติกที่มีคุณสมบัติในการหล่อเลี้ยงจุลินทรีย์ดี ช่วยส่งเสริมไมโครไบโอมผิวให้มีสุขภาพดีและสมดุล ลดแบคทีเรียบริเวณรักแร้ หยุดสาเหตุการเกิดกลิ่นตัว และทำให้รักแร้เหม็น นอกจากนี้ชาเขียวยังมีสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยชะลอกระบวนการแก่ชราของบริเวณที่ใช้ผลิตภัณฑ์อีกด้วย
เมล็ดเชียขาว มีสรรพคุณในด้านการดูแลผิว มีโอเมก้า 3 ช่วยปกป้องผิวจากความแห้ง เก็บน้ำไว้ใต้ผิว ช่วยให้ผิวอิ่มน้ำ และยังมีสารต้านอนุมูลอิสระ บำรุงผิวให้มีลุขภาพดี เป็นเกราะปกป้องผิวจากแบคทีเรีย ที่ทำให้เกิดกลิ่นตัวได้3
โรสแมรี มีสรรพคุณช่วยป้องกันการเกิดริ้วรอย ชะลอการเหี่ยวย่นของผิวหนัง ช่วยปลอบประโลมผิว ลดการระคายเคือง นอกจากนั้นน้ำมันหอมระเหยจากโรสแมรียังมีคุณสมบัติในการยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของกลิ่นตัวด้วย4
ใบบัวบก ผักใบเขียวที่มีคุณสมบัติรักษาและช่วยสมานแผล เนื่องจากมีสารต้านอนุมูลอิสระ ทำให้ผิวแข็งแรง นอกจากนั้นยังช่วยลดการสลายของคอลลาเจนในผิว เพิ่มความยืดหยุ่นและเรียบเนียนของผิว และที่สำคัญ คือ คุณสมบัติในการยับยั้งแบคทีเรีย ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดกลิ่นตัว5
แอลกอฮอล์เป็นสาเหตุที่ทำให้ผิวแห้ง และทำให้ผิวแพ้ระคายเคืองได้ โรลออนที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ มักทำให้ผิวบริเวณรักแร้มีสีเข้มขึ้น เป็นรอยคล้ำใต้วงแขนที่รักษาได้ยาก ดังนั้นจึงควรเลือกผลิตภัณฑ์ระงับกลิ่นกายที่อ่อนโยน ปราศจากแอลกอฮอล์ สารเคมี หรือน้ำหอมที่ทำร้ายผิว
นอกจากนี้ ควรเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ระงับกลิ่นกายที่มี Clean Label หรือ ผ่านการพัฒนาสูตรโดยปราศจากสารลดแรงตึงผิวกลุ่มซัลเฟต สารแต่งสีสังเคราะห์ มิเนอรัล ออยล์ พาทาเลต และพาราเบน หรือผ่านการทดสอบการแพ้จากแพทย์ผิวหนัง เพื่อลดสาเหตุของอาการแพ้ และระคายเคือง
การเลือกใช้สบู่ระงับกลิ่นกายทั้งผู้ชายและผู้หญิง ควรเลือกผลิตภัณฑ์สบู่ที่มีส่วนผสมจากธรรมชาติ ที่ช่วยบำรุงผิวและมีคุณสมบัติในการลดกลิ่นตัว โดยสบู่ระงับกลิ่นกายควรมีส่วนผสมดังนี้
ควรเลือกสบู่ที่มีส่วนผสมของชาเขียว เพราะชาเขียวมีคุณสมบัติในการดูแลสุขภาพผิว ช่วยทำให้ผิวมีความยืดหยุ่น ปกป้องผิวจากอนุมูลอิสระ ช่วยปรับไมโครไบโอมในผิว ลดสาเหตุการเกิดกลิ่นตัว
โรสแมรีมีคุณสมบัติช่วยยับยั้งแบคทีเรียที่ทำให้เกิดกลิ่นตัว และมีส่วนช่วยในการปลอบประโลมผิว น้ำมันหอมระเหยจากโรสแมรีช่วยต่อต้านริ้วรอย ดูแลผิวและเก็บความชุ่มชื่นให้ผิว และยังช่วยปกป้องผิวจากแสงแดด6 เมื่อผิวชุ่มชื้น ก็จะลดการผลิตเหงื่ออันเป็นสาเหตุหนึ่งของการเกิดกลิ่นตัวได้
ไม่ว่าจะสบู่ระงับกลิ่นกายผู้ชาย หรือผู้หญิง ควรมีเทคโนโลยีสลายกลิ่น (Odor-Neutralizing Technology) ที่จะเป็นตัวช่วยในการดูดซับกลิ่นไม่พึงประสงค์ ช่วยกำจัดกลิ่นตัวให้หายไป แทนการใช้กลิ่นหอมมากลบแล้วก่อให้เกิดกลิ่นตีกันได้ นอกจากนี้เมื่อสบู่ระงับกลิ่นกายมีเทคโนโลยีสลายกลิ่นแล้วก็ไม่ต้องใช้น้ำหอมเพื่อสร้างกลิ่น ทำให้ไม่เป็นอันตรายต่อผิวอีกด้วย
น้ำมันเมล็ดเชียขาว มีคุณสมบัติช่วยกักเก็บความชุ่มชื้นในผิว ผิวอิ่มน้ำ ลดอาการผิวแห้ง ซึ่งเป็นสาเหตุของอาการระคายเคือง และผิวแพ้ง่าย
เซราไมด์จากน้ำมันมะกอก ช่วยป้องกันแบคทีเรียที่อยู่บนผิวหนัง ป้องกันการอักเสบ ช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้แก่ผิว อุดมไปด้วยวิตามินเอ อี ดี และสารต้านอนุมูลอิสระ6
สบู่ลดกลิ่นตัวที่ดี ควรปราศจาก SLS (Sodium Lauryl Sulfate) ที่เป็นสารทำความสะอาด มีคุณสมบัติลดแรงตึงผิวของน้ำ ทำให้เกิดฟอง แม้จะช่วยขจัดสิ่งสกปรกและคราบไขมันได้ดี แต่ก็เป็นสาเหตุของอาการระคายเคืองผิว และดวงตา ที่ระดับความรุนแรงขึ้นอยู่กับปริมาณที่สัมผัสสาร SLS ดังนั้นการเลือกใช้สบู่ระงับกลิ่นกายที่ปราศจาก SLS จะช่วยลดการระคายเคืองของผิวได้
ในกรณีที่มีกลิ่นตัวแรงผิดปกติ ควรรีบปรึกษาแพทย์ เพื่อที่แพทย์จะพิจารณาว่าอาการกลิ่นตัวแรงผิดปกตินั้นเกิดจากโรคต่างๆ หรือการใช้ยาบางชนิด หรืออาจเกิดจากสาเหตุอื่นๆ ที่ควรรักษาต่อไปหรือไม่
กลิ่นตัว เป็นกลิ่นไม่พึงประสงค์ที่เกิดจากต่อมเหงื่อและต่อมกลิ่นในร่างกาย กลิ่นตัวในผู้ชายและผู้หญิงมีความแตกต่างกัน เนื่องจากลักษณะทางกายภาพร่างกายของแต่ละเพศที่จะสร้างปริมาณเหงื่อต่างกัน หรือการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนของผู้หญิงก็เป็นเหตุให้เกิดกลิ่นตัวได้ การแก้ปัญหากลิ่นตัวทำได้หลายวิธีโดยการดูแลรักษาความสะอาด ใช้ผลิตภัณฑ์ระงับกลิ่นกายที่มีส่วนผสมจากธรรมชาติ รวมไปถึงการดูแลอาหารการกิน