ไมโครพลาสติก สารปนเปื้อนในชีวิตประจำวัน กับผลกระทบที่คาดไม่ถึง!

ไมโครพลาสติก ผลกระทบจากการใช้พลาสติก ปนเปื้อนอยู่ในอากาศ อาหาร และน้ำดื่ม! ไมโครพลาสติกนี้ส่งผลกระทบอะไรบ้าง แล้วจะหลีกเลี่ยงได้ยังไง

ไมโครพลาสติก กับผลกระทบต่อสัตว์น้ำ

ไมโครพลาสติกในท้องทะเลอันตรายมากกว่าที่หลายคนคิด เพราะไมโครพลาสติกที่ลอยปะปนอยู่ในทะเล เมื่อมีสัตว์น้ำเผลอกินไมโครพลาสติกที่ไม่สามารถสลายได้เข้าไปเรื่อยๆ ก็ทำให้เกิดการสะสมในร่างกาย จนอาจเกิดอันตรายต่อสุขภาพ และแน่นอนว่าสิ่งนี้จะถูกส่งต่อไปยังสิ่งมีชีวิตที่มากินสัตว์น้ำนั้นๆ เป็นลูกโซ่ ไมโครพลาสติกจึงไม่ได้ส่งผลกับแค่สัตว์น้ำเท่านั้นแต่ยังส่งผลกระทบโดยตรงต่อห่วงโซ่อาหารอีกด้วย

รู้หรือไม่ เราบริโภคไมโครพลาสติกมากขึ้นทุกปี!

จากงานวิจัยล่าสุดพบว่ามนุษย์ได้รับไมโครพลาสติกมาอย่างต่อเนื่องผ่านอาหารทะเลและมีปริมาณเพิ่มมากขึ้นทุกปี นอกจากนี้ไมโครพลาสติกยังพบได้มากในน้ำประปา น้ำดื่ม หรือแม้แต่ในเครื่องดื่มทั่วไปอีกด้วย การศึกษานี้ทำให้พบข้อเท็จจริงว่ามนุษย์วัยผู้ใหญ่ 1 คนนั้นได้กินไมโครพลาสติกไปมากกว่า 2,000 ชิ้นโดยที่ไม่รู้ตัวผ่านการกินเกลือ¹ ซึ่งถือเป็นหนึ่งในอันตรายใกล้ตัวที่หลายคนมองข้าม

นอกจากจะพบไมโครพลาสติกได้มากผ่านการสะสมในสัตว์ทะเลหรือน้ำดื่มแล้ว ยังพบว่าไมโครพลาสติกนี้ยังสามารถเข้าไปสะสมในร่างกายมนุษย์ได้ผ่านอุปกรณ์พลาสติกรอบตัว อย่างมีด ขวดน้ำ ภาชนะแบบใช้แล้วทิ้ง และอื่นๆ อีกมาก เมื่อร่างกายของมนุษย์มีการสะสมของไมโครพลาสติกจำนวนมาก จึงมีโอกาสเสี่ยงที่จะส่งผลกระทบต่อสุขภาพร่างกายโดยตรง เช่น การหยุดทำงานอย่างฉับพลันของต่อมไร้ท่อ น้ำหนักตัวเพิ่มอย่างไร้สาเหตุ ภาวะดื้ออินซูลิน และโรคร้ายแรงที่หลายคนกังวล อย่างมะเร็งซึ่งเป็นอีกหนึ่งความเสี่ยงที่สามารถเกิดขึ้นได้จากการสะสมของไมโครพลาสติกด้วยเช่นกัน¹

ไมโครพลาสติก ส่งผลกระทบต่อมนุษย์ยังไง?

จากที่กล่าวไปข้างต้นว่าในปัจจุบันมนุษย์มีไมโครพลาสติกสะสมในร่างกายอย่างต่อเนื่องและมีปริมาณมากจนทำให้ระบบภายในร่างกายปั่นป่วน หากได้รับในปริมาณที่มากเกินไปอาจส่งผลกระทบโดยตรงกับสุขภาพ และอันตรายถึงชีวิตได้ ในเนื้อหาส่วนนี้จะพาทุกคนเจาะลึกเกี่ยวกับผลกระทบในด้านอื่นๆ เพิ่มเติมเกี่ยวกับไมโครพลาสติก

• มีโอกาสทำให้ฮอร์โมนทำงานผิดปกติ 

ในไมโครพลาสติกมี BPA หรือ Bisphenol A ซึ่งส่วนประกอบนี้ในพลาสติกจะเข้าไปรบกวนการทำงานของต่อมไร้ท่อ ส่งผลให้ฮอร์โมนเพศชายทำงานผิดปกติ ทำให้คนไข้เพศชายบางคนมีอารมณ์ทางเพศต่ำ และยังลดสมรรถภาพทางเพศได้อีกด้วย²

• มีความเสี่ยงต่อการขัดขวางการทำงานของเส้นเลือด³

ขนาดของไมโครพลาสติกนั้นเล็กเทียบเท่าได้กับแบคทีเรีย เมื่อมนุษย์ได้รับไมโครพลาสติกเข้าไปเป็นจำนวนมาก มีความเสี่ยงสูงที่ไมโครพลาสติกจะส่งผลเสียต่อสุขภาพ โดยการเข้าไปอุดตันการไหลเวียนของเลือดในร่างกาย³

• มีโอกาสเสี่ยงในการลดประสิทธิภาพการทำงานของระบบประสาทและความจำ³

มีวิจัยที่พบว่าการได้รับ BPA ในไมโครพลาสติกอย่างต่อเนื่องในเด็กเล็ก จะทำให้การพัฒนาการทางด้านระบบประสาท และความจำนั้นทำงานได้ไม่เต็มที่³  

• มีความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็ง³

หนึ่งในโรคร้ายแรงที่หลายคนกังวลอย่างมะเร็งก็เป็นผลพวงจากการสะสมของไมโครพลาสติกในระยะยาวด้วย เนื่องจากไมโครพลาสติกที่เข้าไปในร่างกายจะเข้าไปฝังลึกในเนื้อเยื่อต่างๆ หลังจากนั้นจึงปล่อยสารพิษออกมา จนทำให้อวัยวะนั้นมีโลหะหนักที่เกินความต้องการของร่างกาย เสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งในอนาคต³

• ตัวกลางในการสะสมพิษ

ความสามารถของไมโครพลาสติกที่หลายคนอาจไม่รู้ คือการอุ้มน้ำและดูดซับได้อย่างดีเยี่ยม จึงทำให้ไมโครพลาสติกที่มีความยืดหยุ่นและมีอายุยาวนาน ดูดซับทั้งสิ่งสกปรกและสารพิษต่างๆ จากทะเลสู่สัตว์น้ำ เรื่อยมาจนอยู่ในร่างกายของมนุษย์ด้วยนั่นเอง 

หลีกเลี่ยงไมโครพลาสติก ทำได้ยังไง

หลังจากที่ผู้อ่านได้รับรู้ข้อเท็จจริงถึงอันตรายจากไมโครพลาสติกที่เป็นภัยร้ายใกล้ตัว ไม่ว่าจะจากสัตว์ทะเล น้ำดื่ม ขวดน้ำ หรืออุปกรณ์ต่างๆ แต่เราก็ยังสามารถหลีกเลี่ยงการสะสมไมโครพลาสติกได้ โดยทำตามวิธี ดังนี้ 

1. ใช้เครื่องกรองน้ำที่กรองไมโครพลาสติกได้ดื่ม

เพื่อให้คุณสามารถมั่นใจได้ว่าน้ำดื่มที่ใช้ดื่มเข้าสู่ร่างกายในทุกวันนั้น เป็นน้ำดื่มที่สะอาด และเหมาะสำหรับร่างกายจริงๆ เครื่องกรองน้ำจึงเป็นตัวช่วยที่ทุกครัวเรือนควรต้องมี โดยเฉพาะเครื่องกรองน้ำ eSpring จาก Amway ที่มีความพิเศษอยู่ที่ไส้กรองซึ่งมีการพิสูจน์มาแล้วว่าสามารถกรองสิ่งสกปรกที่รวมไปถึงไมโครพลาสติกได้จริงอีกทั้งยังสามารถกำจัดแบคทีเรียได้ 99.99% กำจัดไวรัส 99.99% และกำจัดจุลินทรีย์ 99.9% ด้วยหลอด UV-C LED ที่ได้รับการรองรับประสิทธิภาพจาก NSF ว่าสามารถใช้งานกำจัดสิ่งปนเปื้อนต่างๆ ได้จริง 

2. หลีกเลี่ยงการกินอาหารทะเล

การหลีกเลี่ยงการกินอาหารทะเลช่วยลดความเสี่ยงของการสะสมไมโครพลาสติกได้ เนื่องจากสัตว์ทะเลจำนวนมากเป็นแหล่งสะสมหลักของไมโครพลาสติก และเพิ่งมีข้อมูลออกมาว่าจากสัตว์น้ำ 386 สายพันธุ์⁴ มากกว่าครึ่งถูกนำมาใช้ในเชิงพาณิชย์ มีการซื้อขายอยู่ตามท้องตลาด ทำให้การหลีกเลี่ยงการกินสัตว์น้ำกับอาหารทะเลจะช่วยลดปริมาณการสะสมของไมโครพลาสติกได้อย่างดี

โดยคุณอาจหันมากินอาหารประเภทมังสวิรัติ เพื่อเป็นการดูแลสุขภาพในระยะยาว และเลี่ยงการสะสมสิ่งแปลกปลอมในร่างกายได้ อีกทั้งวิธีนี้ยังเป็นการลดปริมาณไมโครพลาสติกที่จะลงทะเลได้ด้วย เนื่องจากในการจับสัตว์น้ำในแต่ละครั้ง มีการใช้อุปกรณ์หลากหลายที่ล้วนปล่อยสารตั้งต้นของไมโครพลาสติกลงทะเลด้วยนั่นเอง 

3. หลีกเลี่ยงการกินอาหารแปรรูป

จากการศึกษาพบว่าอาหารแปรรูปมีกระบวนการที่ใช้อุปกรณ์พลาสติกและถูกบรรจุในถุงพลาสติกพิเศษเพิ่มเติม ทำให้สามารถพบไมโครพลาสติกจำนวนมากในอาหารแปรรูป หากต้องการหลีกเลี่ยงการนำไมโครพลาสติกเข้าสู่ร่างกาย จึงควรงดและหลีกเลี่ยงอาหารประเภทแปรรูปให้ได้มากที่สุด ควรหันไปกินอาหารที่เป็นผักและผลไม้ เพื่อให้มีประโยชน์ต่อทั้งสุขภาพและลดการสะสมของไมโครพลาสติกได้อย่างยั่งยืน 

4. หลีกเลี่ยงการใช้พลาสติก

หลายคนอาจไม่รู้ว่าทุกครั้งที่เลือกกินอาหารแบบ take away หรือนำอาหารกลับบ้าน ที่ใส่ถ้วยพลาสติกหรือถ้วยโฟม เป็นการเพิ่มจำนวนไมโครพลาสติกโดยที่คุณไม่รู้ตัว

เพราะเมื่อความร้อนเจอกับพลาสติกหรือบรรจุภัณฑ์ที่เป็นกระดาษ จะทำให้เกิดไมโครพลาสติกสลายออกมาปะปนกับอาหาร คุณจึงรับไมโครพลาสติกเข้าไปในร่างกายโดยไม่รู้ตัว เนื่องจากส่วนมากในบรรจุภัณฑ์กระดาษนั้นจะมีซับในที่เป็นพลาสติกเกรด HDPE ซึ่งพบว่ามีสารเคมีเอสโตรเจนรั่วไหล และบางชนิดก็มีโลหะหนักด้วย ทางที่ดีแล้วเมื่อต้องการสั่งอาหารหรือเครื่องดื่มกลับบ้านนั้น ควรพกบรรจุภัณฑ์ส่วนตัวที่สามารถรีไซเคิลมาด้วยจะดีกว่า เพื่อเป็นการลดขยะ อีกทั้งยังเป็นการลดการสะสมไมโครพลาสติกเข้าสู่ร่างกายได้ด้วย 

5. ติดตามข่าวสารเกี่ยวกับไมโครพลาสติก

เพื่อให้คุณเท่าทันกับปัญหาไมโครพลาสติกและรู้เท่าทันกับภัยร้ายใกล้ตัวนี้ ควรติดตามข่าวสารเกี่ยวกับไมโครพลาสติกเอาไว้ให้ดี เพราะในปัจจุบันมีหลากหลายองค์กรที่ให้ความสำคัญกับเรื่องนี้ เนื่องจากคุณอาจเป็นหนึ่งเสียงที่ร่วมกันผลักดันให้ทางภาครัฐหันมาสนใจกับปัญหาใหญ่ระดับโลกที่เป็นภัยเงียบนี้ได้ หากรัฐบาลมีการจัดการกับปัญหาไมโครพลาสติกอย่างจริงจังมากยิ่งขึ้น⁵ ปัญหาเรื่องของไมโครพลาสติกที่สะสมในร่างกายของมนุษย์ก็จะได้รับการแก้ไขอย่างตรงจุดมากยิ่งขึ้น

สรุป

ไมโครพลาสติกเป็นหนึ่งในภัยร้ายที่อยู่รอบตัวของมนุษย์มานาน โดยไมโครพลาสติกคืออนุภาคพลาสติกที่มีขนาดเล็กมากและย่อยสลายได้ยาก  มีการปนเปื้อนอยู่มากตามท้องทะเล จนทำให้สัตว์น้ำในทะเลกินเข้าไปและสะสมอยู่ในร่างกาย จึงปฏิเสธไม่ได้ว่านี่เป็นปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อห่วงโซ่อาหาร จากการปนเปื้อนในสัตว์ทะเลมาสู่มนุษย์ และเมื่อมนุษย์บริโภคไมโครพลาสติกจำนวนมาก ก็จะส่งผลกระทบกับระบบภายในร่างกาย ทำให้สุขภาพค่อยๆ เริ่มทรุดโทรมไปด้วย 

ตัวการบ่อนทำลายร่างกายคือไมโครพลาสติก ที่ทำให้มีโอกาสเสี่ยงทำให้ร่างกายผิดปกติหรือเกิดโรคร้าย ไม่ว่าจะเป็นต่อมไร้ท่อทำงานผิดปกติ ภาวะการเจริญเติบโตบกพร่องของเด็กเล็ก ไปจนถึงโรคมะเร็ง วิธีการหลีกเลี่ยงไมโครพลาสติกจึงเป็นเรื่องที่ทุกคนควรรู้ โดยสิ่งที่เริ่มได้ง่ายมากที่สุดคือ การหลีกเลี่ยงอาหารทะเล หรือการดื่มน้ำบริสุทธิ์ด้วยการใช้เครื่องกรองน้ำที่มีประสิทธิภาพสูง ผ่านการตรวจสอบจนได้รับการรับรองจากสถาบันระดับโลก 

Reference 

1. Undp.org. Microplastics on Human Health: How much do they harm us?. undp.org.   Published 5 June 2023. Retrieved 18 April 2024

2. Petromat.org. ไมโครพลาสติก : ผลกระทบต่อสุขภาพของมนุษย์. petromat.org. Published 2 September 2022. Retrieved 18 April 2024

3. Marumothai. อันตรายของ “ไมโครพลาสติก” เป็นอย่างไร?. marumothai.com. Published 9 February 2021. Retrieved 18 April 2024

4. Ecowatch. 10 Simple Ways to Avoid Microplastics in Your Everyday Life. ecowatch.com. Published 12 October 2021. Retrieved 18 April 2024

5. Thecommons. 9 Ways to Avoid Microplastics at Home. thecommons.earth. Published 20 August 2023. Retrieved 18 April 2024

---

---